Kofeina

Bezwonna substancja o gorzkim smaku. Ma postać białego lub białawego proszku. Występuje naturalnie w liściach krzewu herbacianego, ostrokrzewu paragwajskiego, nasionach kawy, kakao, liany brazylijskiej paulinia gwarana, zarodnikach nasion koli i ponad 60 innych gatunkach roślin. Od wieków spożywana jest pod postacią kawy, herbaty, czekolady. Kofeina zaliczana jest do najbardziej rozpowszechnionych psychoaktywnych substancji na świecie. Stanowi dodatek do napojów energetyzujących typu energy drink oraz napojów typu soft drink (Pepsi, Coca-Cola). Wchodzi w skład wielu leków m.in. przeciwbólowych, przeciw przeziębieniu i grypie. Zaliczana jest do środków stymulujących, poprawiających pracę układu nerwowego oraz przyspieszających metabolizm. Wchłaniana w przewodzie pokarmowym jest aktywna po 6-8 minutach, zaś po 40 minutach jej stężenie osiąga maksymalną wartość. Może przenikać przez wszystkie błony biologiczne, łącznie z barierą krew-mózg, nasieniem, mlekiem oraz łożyskiem, a także płynem owodniowym. Kofeina nie jest produkowana przez organizm człowieka. Spożyta, jest systematycznie usuwana z organizmu. Metabolizm kofeiny zachodzi głównie w wątrobie, natomiast za wydalanie kofeiny odpowiedzialne są nerki. W przypadku osoby dorosłej zaledwie 2% przyjętej dawki jest wydalane z moczem w niezmienionej postaci, zaś u niemowląt aż 85%. Po upływie 3-5 godzin organizm wydala połowę przyjętej dawki kofeiny. Czas ten może być wydłużony u pacjentów z chorobami wątroby, kobiet stosujących doustną antykoncepcję (5-10 godz.), kobiet w ciąży (średnio 9-11 godz.), noworodków (może sięgać nawet do 100 godzin), natomiast u niemowląt do 6 miesiąca osiąga taką wartość jak u dorosłych.